KENDİSİNİ ÖLDÜRMEK İSTEYEN MEHDİYE YALVARDI
'Beni diri diri doğramayın'

Meydanda toplanarak 'şeriat isteriz' diye bağıran yobazlar, Kubilay'ı önce sırtından vurdu. Ardından yüzükoyun yere yatırıp başını vucudundan ayırdılar

Kubilay'ı vurarak şehit eden kalabalıktan bazıları, jandarmayla girdikleri çatışmada ölü ele geçirildi.

Manisa'da esrarlı zikir alemleri yaparak, halk arasında giderek daha çok tanınmaya başlayan Giritli Mehmet, Şamdan Mehmet, Sütçü Mehmet ve Emrullah oğlu Mehmet Emin, bir süre sonra dikkat çekmemek kendilerine gözlerden uzak bir kulübe inşa ettirdiler. Ayaklanmanın planları, inşa ettirdikleri bu kulübede yapıldı. Tatlıcı Mutaf Hüseyin olarak bilinen kişinin evinde son olarak 6 Aralık 1930 Cumartesi günü toplanan gerici grup, eylem yeri olarak Menemen'i seçti ve eylemin planını hazırladı. Yaptırdıkları kulübede tam bir hafta esrar içerek zikre devam eden grup, 23 Aralık 1930 Salı günü Menemen'e gitmek üzere yola çıkmayı kararlaştırdı. Salı gecesi esrarkeş Mehdi başta, Kıtmir adını verdikleri köpek de dahil, hep beraber yola çıkıldı. Grup, Menemen kenarına geldiğinde zeytinlikte biraz durup dinlenirken, Giritli Mehmet herkese esrarlı sigara dağıttı. Daha sonra hepsi dumanlı ve sarhoş kafalarla Menemen'e geldi ve kendini Mehdi ilan eden Derviş Mehmed'le buluşarak 06.20'de Müftü Camii'ne gittiler. O sırada Camii'de sabah namazı için gelmiş 8-10 kişi vardı. Manisa'da dağda kurdukları bir çardakta günlerce esrarlı zikir ve ayinler yapmış olan grup, bunun da etkisiyle mihrada asılı bulunan ve üzerinde "La ilahe İllallah İnna Fetahneke" yazılı yeşil bayrağı da alarak olayın cereyan ettiği belediye meydanına geldi. Derviş Mehmet, oradakilere kendini Mehdi olarak tanıttı ve dini korumaya geldiğini ileri sürerek sınırda "yetmişbin kişilik Halife ordusu"nun beklediğini, öğleye kadar şeriat bayrağı altında toplanmayanların kılıçtan geçirilecekleri tehdidini savurdu.

Okuyup üfledi
Derviş Mehmet ve grubu yeşil bayrağı belediye meydanına dikerek etrafında dönmeye ve tekbir getirmeye başladı. Olayın tanığı bir kişi ise yaşananları daha sonra gazetelere şu şekilde anlatıyordu: "Ben ve camiden çıkanlar bu hal karşısında donduk kaldık. Biraz sonra kendisine Mehdi süsü veren Derviş Mehmet elindeki bayrağı meydana dikti ve iyice tutturmak içinde ahaliden bir ip istedi. İçimizden biri, kuşağını çıkardı verdi. Nasıl oldu bilmiyorum, meydanı dolduran kalabalığın arasında bayrak dikilirken el çırpanlar oldu. Mehdi, sürekli elindeki saate bakarak etrafa okuyup üflediği toprağı savurarak söyleniyordu.

Süngü taktılar
- Bayrağın altından geçmeyen gavurdur! Namazdan çıkan halk meydana yığılıyordu. Tam o sırada jandarma yüzbaşısını gördüm. Çekine çekine ortaya ilerledi.
- Ne var? Ne oluyor ağalar? diye sordu.
Mehdi, "Bugün hükümet açılmayacak, dükkanlar açılmayacak, camiye gireceğiz, dua edeceğiz, her şey düzelecek, her şey yoluna girecek" diye cevap verdi. Jandarma Kumandanı 'pekala' dedi. Yürüdü gitti.
Jandarma Komutanı bu olayın ardından alay komutanını arayarak askeri birlikten yardım istedi. Bu haber üzerine, sabahın erken saatinde, her günkü gibi eğitim çalışmalarına hazırlanmakta olan 43. Piyade Birliği subaylarından Asteğmen Kubilay'a görev verildi. Kubilay, henüz birkaç ay önce askere alınmış olan, takım düzenindeki birliğiyle hemen yola çıktı. Bu arada Kubilay'da da ne silah ne de mermi vardı. Kubilay olay yerine çabuk yetişmek için kışla arkasındaki yamaçlardan, kestirme yollardan hızla geçti ve meydana yakın sokakların birinde askerlerini durdurarak süngü taktırdı.

Avluda yatıyordu
Olayın tanıklarından biri mahkeme kayıtlarına geçen ifadeleriyle yaşananları şöyle anlatıyor: "Ahali gittikçe büyüyordu. Yirmi dakika geçti. Birdenbire meydanı otuz kırk nefer silahlarına süngü takarak abluka etti. İçlerinden genç bir zabit ileri atıldı. Mehdinin yakasını tuttu ve şiddetle sarstı. Mehdi, genç zabiti silkeleyip yere attı ve elindeki silahı çevirerek zabite ateşledi. (Bu kurşun, Kubilay'ın omzundan girip arkasından çıkmıştı) Yaralı zabit, yarasının ağırlığına rağmen ayağa kalktı ve meydandan çekildi. Halktan bir kısım bu esnada uzun uzun el çırparak alkışlıyor ve Allah Allah! diye bağırıyordu. Aradan on beş dakika geçti. Asilerden biri, Mehdi'nin yanına gelerek, zabitin cami avlusunda yattığını haber verdi. Bunun üzerine Mehdi yanındaki birinden bıçağı alarak bir arkadaşıyla cami avlusuna girdi. Biz uzaktan duyduk.
Yaralı gencin sesi yalvarıyordu.
- Kesmeyin beni!
Mehdi ise; "Anlaşıldı, anlaşıldı. Sen daha çocuksun. Kesilmekten korkuyorsun. Seni yüzükoyun yatırayım da görmeyesin..."

İp getirin
Bundan sonrasını ise bu olayı daha iyi gören bir başka tanık anlatıyor: Mehdi, genç ve yaralı zabiti yüzükoyun yatırdıktan sonra bir ayağını yaralı omzuna koydu, bir eliyle saçlarından tutup Kubilay'ın diri diri boğazını kesti. Sonra da elindeki başı caminin önündeki büyükçe bir taşın üzerine koyarak
"Gördünüz mü? Kafirlerin akıbeti işte budur" diye bağırmaya başladı.
Sonra, "Getirin bir ip!" diye bağırdı. Meydanda toplanan halktan biri dükkanına koşarak ip getirdi. Kesilmiş başı bayrağın tepesine bağladılar. Bu sıralarda yetişen makineli tüfek takımı ve iki bekçi ile asiler arasında başlayan çatışmada Mehdi Giritli Mehmet, Şamdan Mehmet, Sütçü Mehmet vurulup öldü. Nalıncı Hasan ile Ali oğlu Hasan da halk arasından kaçsa da Manisa'da yakayı ele verdi. Bu arada bekçi Hasan ile Mustafa çatışmada yaşamını yitirdi.

YAHUDİ JOZEF
Neden asıldı?
Kubilay'ın katledilmesinden sonra idam edilenler arasında bir Yahudi'nin de bulunduğu bilgisi, başta Prof. Mete Tunçay'ın, 'Türkiye Cumhuriyeti'nde Tek Parti Yönetiminin Kurulması (1923-1931)' olmak üzere dönemi inceleyen birçok kitapta yer alıyor. 1931 yılının Ocak, Şubat aylarını kapsayan Yeni Asır Gazetesi'nde de Jozef'in Menemen olayları nedeniyle idam edildiği bilgisi bulunuyor. Bu kaynaklara göre, Hayim oğlu Jozef, Menemen'de bakkallık yapan bir kişiydi. Ayaklanmacıların Kubilay'ın kesik başını bayrağa takmak için kullandığı ipi satan da Bakkal Jozef'ten başkası değildi.

Olayları 4 Mehmet başlattı
Serbest Cumhuriyet Fırkası'nın (SCF) olaylı İzmir ziyaretinin ardından muhalefetle Cumhuriyet Halk Fırkası arasındaki siyasi gerilim gün be gün yükselirken, bazı marjinal gruplar da harekete geçmek için 'an' kollamaya başladı. Aslında Aralık'ta meydana gelen Kubilay Olayı'yla SCF'nin İzmir ziyareti arasında nereden baksanız bir 3 ay süre var ama olayların nasıl geliştiğini Divan-ı Harp tutanakları ile olaya şahit olan kişilerin ağzından duyduğumuzda yakın tarihimizin bu en vahşi sahnelerinden birini daha iyi anlamak mümkün. İfadelere göre vahşetin başrolündeki 4 Mehmet ayaklanmanın temellerini attı. Giritli Mehmet, Şamdan Mehmet, Sütçü Mehmet ve Emrullah oğlu Mehmet Emin (Üçü olay günü öldürüldü, sonuncu Mehmet Emin de idama mahkum olup diğer mahkumlarla birlikte asıldı).

YARIN:
ATATÜRK "MENEMEN'İ HARİTADAN SİLİN!.." DEDİ Mİ?